Hoe houd ik mijn vijver schoon en helder?
Een vijver is sfeervol, nuttig en staat prachtig! Maar vijveronderhoud mag er niet bij inschieten. Daarnaast moet je goed weten waar je mee bezig bent en hoe het biologisch evenwicht van een vijver in elkaar zit. Als dit goed zit, dan doet je vijver zelf namelijk het meeste schoonmaakwerk!
Soms is het lastig om de precieze oorzaak te vinden waarom je vijver niet helder, of zelfs groen, is. Een belangrijk advies vooraf: voorkomen is beter dan genezen. Zorg daarom altijd dat je je vijver op de juiste plek plaatst. (voldoende licht, schaduw, wind, etc.) Daarnaast is de vijvertechniek en inrichting van planten en vissen bepalend voor een gezonde vijver.
Veelvoorkomende vijverproblemen
- Draadalg in vijver.
- Vijver is troebel (Bruin of groen vijverwater).
- Teveel bladeren in de vijver.
Draadalg bestrijden
Algen groeien het liefste in de zon in kalkhoudend water. Algengroei kun je voorkomen door te zorgen voor genoeg schaduw, niet te veel voedingsstoffen in het water. Zorg daarnaast dat er geen vissenvoer, kunstmest, bladeren en troep in de vijver blijft liggen. Gebruik geen chemicaliën! Maak liever gebruik van bepaalde planten en dieren die geschikt zijn als algenbestrijders: algeneters!
- Slakken halen kalk uit het water, om daarmee hun slakkenhuisjes te maken. Daarnaast eten ze ook de algen van de stenen af.
- Drijvende waterplanten houden met hun bladeren het water koel en vangen veel zonlicht op. Een aantal planten zoals de lidsteng of de krabbenscheer halen veel voedingsstoffen uit het vijverwater. En laat dát nou net hun bron van groei zijn!
- Onderwaterplanten zoals onder andere de waterpest en de hoornbloem voorzien het water zeer goed van zuurstof.
- Kikkervisjes eten in grote hoeveelheden draadalg, maar gaan daarentegen niet goed samen met goudvissen en koi.
Vijverwater helder krijgen
Als je vijverwater niet helder is, heeft dit vaak ook te maken met algen. Algen zijn altijd aanwezig in het water. Zolang de watertemperatuur onder de 9 graden blijft, zullen ze onzichtbaar blijven. Maar wanneer het warmer wordt, krijgen algen kleur. Bij water met een hogere zuurgraad wordt het water bruin van kleur. Bij de meeste vijvers wordt het water echter groen.
Om je vijverwater weer helder te maken, zorg je voor zoveel mogelijk zuurstofgevende planten. Dit zorgt ervoor dat je vijver beter weerbaar is tegen algengroei.
Daarnaast is het belangrijk om de temperatuur in je vijver laag te houden, zodat die algen niet kunnen groeien! Die doe je door een schaduwrijke plek te kiezen en jawel: weer de juiste vijverplanten te hebben. Planten die het wateroppervlak bedekken zijn als het ware een soort zonwering voor jouw vijver!
Bladeren uit de vijver halen
Teveel blad in het vijverwater kan ervoor zorgen dat er te weinig zuurstof in het water zit. Uiteindelijk bevordert dit algengroei. Bladeren in je vijver kunnen dus het biologische evenwicht verstoren en daarom is het belangrijk om ze weg te halen!
Gebruik een schepnet en schep hiermee het blad uit het water. Vergeet ook niet om organisch afval op de bodem mee te nemen. Vind je dit in het najaar teveel werk vanwege alle herfstbladeren? Bevestig dan een vijverafdeknet boven de vijver om alle bladeren op te vangen.
Vijveronderhoud per seizoen
Afhankelijk van het seizoen moeten bepaalde onderhoudsmaatregelen worden uitgevoerd om de conditie van je vijver goed te houden.
Vijveronderhoud in de herfst
- Wanneer de watertemperatuur onder de 10 °C komt, stoppen de vissen met eten en trekken ze zich terug in de diepte. Dit is ook het moment om te stoppen met voeren.
- Als de vissen niet in de vijver kunnen overwinteren moeten ze eruit gehaald worden. Hetzelfde geldt voor planten en vijverapparatuur die niet in de vijver kunnen overwinteren.
- Laat de pomp nooit droog staan in de winter, maar liever in een emmer water.
- Snoei te groot geworden of woekerende waterlelies en riet af. Sommige verdorde stengels kunnen blijven staan voor de gasuitwisseling onder (mogelijk) het ijs.
- Vis dode plantenresten en bladeren er steeds uit om te voorkomen dat teveel rottend materiaal het ecologische evenwicht in de winter aantast, of gebruik een vijverbladnet.
Vijveronderhoud in de winter
- Ondanks de winterslaap zetten micro-organismen nog steeds stoffen om, die leiden gasvorming. Om dit te kunnen laten ontsnappen, laat je rietstengels, plantenstelen of strobundels in het water staan die een paar plekken ijsvrij houden. De holle rietstengels dienen als overwinteringsplaats voor insecten.
- Hak geen gaten in het ijs. Eventuele vissen die overwinteren kunnen hiervan schrikken en het kan zelfs leiden tot aantasting van hun zwemblaas.
- Vissen die binnenshuis overwinteren moeten op een vorstvrije, lichte plaats staan, zodat ze hun eigen ritme kunnen aanhouden. Indien nodig kun je dag en nacht nabootsen met behulp van een lamp. Ververs daarnaast het water regelmatig. Wanneer nodig kun je ook hier de pomp gebruiken. Voeren hoeft alleen wanneer de vissen overwinteren bij een watertemperatuur van boven de 10 °C.
- Als je waterlelies tot 80 cm onder de waterspiegel komen, kunnen ze de winter in de vijver doorbrengen. De meeste soorten zijn namelijk winterhard. Heb je exotische soorten waterlelies in je vijver? Dan moeten ze bij warmte overwinteren.
- Door een ijsvrijhouder op je vijver te plaatsen, voorkom je dat de vijver geheel dichtvriest!
Vijveronderhoud in het voorjaar
- In maart moet er een algemene schoonmaak van de vijver worden gedaan: dode plantenresten, bladeren en ander vuil moeten verwijderd worden. Snoei overwoekerde planten of verplaats ze eventueel.
- Tot mei kun je eventueel nieuwe planten plaatsen. Vaak moet ook het water in de vijver voor een deel worden ververst en bijgevuld.
- Als de hoeveelheid modder in de vijver erg is toegenomen en er hierdoor teveel voedingsstoffen aan het water worden afgegeven, is het mogelijk de modder voor een gedeelte af te zuigen. Doe dit alleen als dit echt nodig is en verzilting dreigt. Alles wat je opruimt, verstoort het biologisch evenwicht van de vijver. Zó ook de vele micro-organismen in de modder. Veel apparaten voeren het water direct terug naar de vijver, zodat dit niet verloren gaat.
Vijveronderhoud in de zomer
- In de zomer moeten eventuele algen met een schepnet of hark verwijderd worden.
- Houd in de zomer het ongedierte op de planten in het oog.
- Vul bij een sterke waterverdamping het water af en toe bij.
