Een eigen moestuin is niet alleen super gezond en trendy, het is vooral ook nog eens goed voor het milieu! Daarnaast smaken groentes uit je eigen tuin een stuk lekkerder dan uit de winkel. Ga aan de slag en leg je eigen moestuin aan. Lees hier hoe je dit het beste kan aanpakken, waar je op moet letten tijdens het zaaien, verzorgen en oogsten en bekijk onze zaaikalender! Zo haal je het hele jaar door het beste uit je tuin.
Moestuin aanleggen
Een moestuin aanleggen hoeft niet moeilijk te zijn of veel ruimte in beslag te nemen. Met een vierkante meter zit je namelijk al goed en houd je het bovendien overzichtelijk voor jezelf. Om je op weg helpen, hebben wij tips en tricks voor je klaar staan. Begin bij de basis en bereid het aanleggen van je moestuin goed voor. Tijd om de mouwen op te stropen en je handen vuil te maken, aan de slag!
1. Kies de plek
Voor een moestuin heb je niet veel ruimte nodig. Wel is het handig om voor een zonnige en beschutte plek te kiezen. Heb je een balkon of een tuin dat maar 3-6 uur zon per dag heeft? Geen probleem! Gelukkig zijn er genoeg groentes die het goed doen in de halfschaduw zoals spinazie, snijbiet, wortels en rucola.
2. Bepaal welke groente je wilt verbouwen
Je hebt de ideale plaats gevonden? Dan is het nu tijd om je groentes te bepalen! Vooral als je net begint met tuinieren, moet je het jezelf niet te moeilijk maken. Ontwerp je moestuin en ga voor makkelijke groentes zoals radijs, sla, courgette, erwten en kruiden.
3. Bereid de grond voor
Een goede grond is essentieel voor de groei van je groentes. Spit daarom eerst de aarde om en verwijder al het onkruid. Voeg extra voedingsstoffen toe door de grond te bemesten met compost.
4. Deel de moestuin in
Nu je weet waar de moestuin komt, welke groentes te wilt verbouwen en de grond is voorbereidt, komt het aan op de indeling. Cluster de verschillende groepen bij elkaar door ze elk in een apart vak te zaaien.
5. Onderhoud je moestuin
Haal onkruid uit je moestuin met het juiste gereedschap zoals een schoffel, spade of hark. Op deze manier houd je de grond gezond en dat is wel zo lekker voor je plantjes!
Werk je graag in de hoogte of pak je het liever groots aan? Ga naar de adviespagina's en lees meer over het aanleggen van een kweekbak of het plaatsen van een broeikas.
Zaaien, verzorgen en oogsten
Kan je niet wachten om van start te gaan? En wil je meer weten over het zaaien, verzorgen en oogsten van verschillende groenten? Lees hier hoe je goed voor je planten kan zorgen en haal het beste uit je tuin!
Tomaten
Eén van populairste groentesoorten is de tomaat. Deze is absoluut niet meer weg te denken uit de keuken. De rode vitaminebommen smaken bijzonder aromatisch wanneer je ze in je eigen tuin hebt verbouwd, in ieder geval aromatischer dan de exemplaren uit de rekken van de supermarkt.
Verbouwen
Tomaten kunnen vanaf eind maart worden gezaaid. Ze worden ofwel direct in de open lucht gezaaid of in een kas of huis voorgetrokken. Daarna moeten ze langzaam aan de buitentemperatuur worden gewend. Zet daarvoor de planten in de frisse lucht en dit voor steeds langere periodes. De tomaten moeten pas volledig worden buitengezet na de ijsheiligen. Plant de tomaten niet te dicht op elkaar, aangezien ze lucht en licht nodig hebben.
Verzorgen
- Geef ze regelmatig water, maar niet te veel!
- Bemest ze met speciale mest voor moestuin en groente.
- Scheuten zonder bloemknop, zogenaamde gourmands, moet je afbreken. Dit verhoogt de opbrengst.
- Wordt de plant groter, dan moet deze met een stok worden gesteund.
- Bloemen die aan het eind van augustus vormen, verwijderen. De rijptijd tot de vorst is te kort.
Oogst
Tomaten kunnen, afhankelijk van de soort, tussen juni en oktober worden geoogst. Je plukt dan rijpe, rode tomaten. Tomaten kunnen slechts kortstondig worden bewaard.
Alles over tomaten weten? Bekijk onze speciale Tomaten planten pagina
Komkommers
Met een wateraandeel van ongeveer 97% is de komkommer een caloriearme groentesoort. De komkommer is zeer geliefd in verschillende bereidingsvormen: fris in de salade, voor het dippen of ingemaakt als azijn- of mosterdkomkommer. We onderscheiden drie soorten: slakomkommers, inmaakkomkommers en schilkomkommers.
Verbouwen
De optimale locatie voor komkommerplanten is ergens warm en beschut tegen de wind. Een losse en luchtdoorlatende humusbodem is ideaal. Je mag op een weelderige oogst rekenen als je de bodem voor het zaaien met stalmest hebt bemest en diep hebt losgewoeld. Komkommerzaden kun je vanaf eind april in huis of in een kweekbed zaaien. In de open lucht mag je komkommerplanten pas na de laatste vorst verbouwen, omdat ze gevoelig zijn voor vorst. Je kunt ze dan direct in de vrije grond zaaien.
Verzorgen
- Geef regelmatig water, maar vermijd ophoping van water.
- Een latwerk helpt je komkommerplanten bij de groei en vergemakkelijkt de oogst later.
- De komkommer houdt niet van te koud water.
- Bescherm je planten tegen meeldauw door ze niet te dicht op elkaar te zetten, houd ongeveer 60 cm afstand.
- Verwijder gevallen bladeren onmiddellijk.
- Let er bij de vruchtvolgorde in de kas op dat je komkommers pas weer na vier jaar op dezelfde plaats kunt planten.
- De grond moet in de pot in ieder geval worden vervangen voordat je nieuwe komkommers zaait.
Oogst
Je komkommers kun je twee weken na de bloei oogsten. De schil van de oogstrijpe komkommer is glad en gelijkmatig groen.
Wortelen
Een klassieker: de wortel. Dit is één van de populairste en bekendste groenten. Wortelen kunnen in veel gerechten worden verwerkt, smaken lekker en zijn vooral extreem gezond omdat ze veel vitamine A en bètacaroteen bevatten.
Verbouwen
Afhankelijk van de soort, kunnen wortelen eind maart tot laat in april worden gezaaid. De banen waarin het zaaigoed wordt gestrooid, moeten met een afstand van ongeveer 15 cm van elkaar worden aangelegd. De onderlinge afstand tussen de individuele planten moet 2-3 cm bedragen.
Verzorgen
- Geef je wortelen voldoende water.
- Wied regelmatig het onkruid tussen de planten.
- In de lente is een bemesting of verrijking van de bodem met compost aan te bevelen.
Oogst
Vroege wortelen moet je op tijd uit de grond halen, wanneer ze nog jong en mals zijn. Bij de soorten van de late wortelen kun je wat meer tijd nemen. Ze mogen namelijk lang in de grond blijven.
Radijsjes
Bij radijsjes uit de eigen tuin proef je het verschil met die van de supermarkt bijzonder duidelijk. De zelfgeteelde radijsjes hebben een karakteristieke fijne scherpte en smaken niet waterig. Er is mogelijkheid tot voorjaars-, zomer- en herfstinzaai, evenals de beide soorten, rode en witte radijsjes.
Verbouwen
Afhankelijk van de soort kun je radijsjes in het voorjaar, zomer of herfst zaaien. De zaadjes moet je in ongeveer 1 cm diepte in banen inzaaien, die 10 cm afstand tussen elkaar hebben. De individuele planten moeten ongeveer 5 cm plaats tussen zich hebben. Radijsjes groeien snel: reeds na enige weken kiemen de zaden.
Verzorgen
- Geef je radijsplanten voldoende water.
- Bemesten helpt de knollen bij hun ontwikkeling.
- Om ziekten te vermijden, moet je bij de vruchtvolgorde drie jaar afstand aanhouden.
Oogst
Na vier weken kunnen de eerste radijsjes worden geoogst. Vroege soorten hebben 1-2 weken meer nodig. Wees er dus snel bij! Wanneer de radijsjes te lang in de grond blijven, kunnen ze verhouten en krijgen ze een vreemde smaak.
Courgettes
Courgettes behoren tot de pompoenfamilie. De bekendste en meest voorkomende vorm is de lange, groene courgette, die in de regel tot circa 15-20 cm lang wordt. Er is nog een reeks andere soorten, in verschillende vormen en kleuren, bijvoorbeeld de gele courgette.
Verbouwen
Courgettes houden van de zon. Bovendien hebben ze veel plaats nodig. Laat minstens 80 cm over tussen de planten. Bovendien voelen de courgettes zich goed in losse, humusrijke grond. Houd rekening met deze voorkeuren bij de keuze van de locatie voor deze groentesoort.
Zaai de planten op z’n vroegst vanaf midden april in de kas of op de vensterbank. Vanaf midden mei, na de vorst, kunnen de planten in de open lucht worden geplant.
Verzorgen
- Geef de planten regelmatig water.
- Een bedekkingslaag rondom de plant bevordert de groei. Bovendien kan deze laag verhinderen dat de planten die op de grond liggen door rotting worden aangetast.
- Als meststof is compost uitermate geschikt.
Oogst
Afhankelijk van de soort kunnen na ongeveer 8 weken de eerste courgettes worden geoogst. Bij langwerpige soorten kunnen de vruchten worden geoogst wanneer ze ongeveer 15-20 cm lang zijn. Wees niet verrast. Aan één plant kunnen makkelijk veel vruchten ontspruiten. Als je regelmatig oogst, vormen er ook steeds weer nieuwe bloemen, zodat je gedurende een lange periode tot in de herfst courgette kunt oogsten.
Tip: Wacht niet al te lang met de oogst als de courgettes rijp zijn. Wanneer ze te groot worden, zien ze er weliswaar imposant uit, maar verliezen ze steeds meer smaak. Vanaf een bepaalde grootte smaken ze alleen nog maar waterig.
Paprika's
Of ze nu rood, geel of groen zijn, mild of vurig scherp: met paprika’s haal je prachtige kleurenmengingen en vooral enorm veel smaak in de moestuin.
Verbouwen
Paprika kan uit zaad worden geteeld. Zaai de zaden hiervoor midden januari in de warmte uit, dus niet in de open lucht of in de garage. Wanneer de zaden kiemen, kun je de zaailingen met grotere afstanden van elkaar zetten, of apart zetten. In de tuinbouw noemen we dit uit elkaar zetten 'uitplanten'. Vanaf midden mei, na de vorst, kunnen de kleine plantjes pas in de open lucht worden geplant. Kies voor een zonnige en windbeschutte plek. Paprika’s gedijen ook goed in de pot of emmer, bijvoorbeeld op het balkon of terras.
Verzorgen
- Geef de paprika’s van onder water.
- Aangezien de paprikaplanten op tomaten lijken, kan met moestuin- en groentemest worden bemest.
- Bemest de jonge planten alvast, zodat ze voldoende voedingsstoffen krijgen wanneer ze in de open lucht komen.
Oogst
De vruchten groeien weliswaar vroeg in het jaar, maar ze hebben wel lang nodig om te rijpen. Afhankelijk van de soort duurt het rijpingsproces meerdere weken. De vruchten zijn eerst groen, maar kunnen nog van kleur veranderen. Afhankelijk van de soort worden ze rood, geel of blijven groen. De rijpe vruchten kunnen enige dagen blijven hangen. Wacht je echter te lang met de oogst, dan beginnen de vruchten te rotten.
Tip: Wordt het buiten stilaan kouder en volstaat de zon niet meer om je groenten te laten rijpen? Haal je planten eind september naar binnen, steek ze bijvoorbeeld in een plantenemmer en laat ze dan op een lichte plaats narijpen. Dan kun je in de herfst nog paprika en pepperoni oogsten.
Bonen
Bonen behoren tot de populairste groentesoorten. Dat komt niet alleen omdat ze lekker smaken, maar ook omdat ze heel eenvoudig te kweken zijn. Na 2 maanden kun je ze zelfs al oogsten. Er zijn verschillende soorten, die zich niet alleen qua smaak, maar ook op het gebied van groei onderscheiden.
Verschillende soorten
Sperziebonen worden slechts circa 30-40 cm hoog en hebben nauwelijks steun nodig. Om die reden zijn ze ook geschikt voor het balkon of het terras. Afhankelijk van de soort zijn de hulzen of de kernen eetbaar. Bij vlakkere bonen zijn de hulzen vezelig, bij bonen met ronde hulzen zijn deze meestal vezelloos.
Verbouwen
- Zaai pas na de vorst in mei.
- Kies een zonnige, windbeschutte locatie voor de planten.
- Bonen hebben een luchtige bodem nodig, die met compost moet worden voorbereid.
- Bij het zogenaamde ’a postarella’ worden zes boonkernen in een afstand van 40 cm in 2- 3 cm diepe geulen gelegd. Zaait men in rijen, dan worden zaden met 3 cm afstand in de aarde gelegd.
- Als perkburen van bonen moet je erwten, bieslook, venkel, prei en uien vermijden.
Verzorgen
- Bedek de bodem in de vroege zomer.
- Geef de planten regelmatig water.
- De wortels van geoogste planten kun je als mest voor volgende zaden in de grond laten zitten.
- Let op de vruchtvolgorde. Bonen moet je in het volgende jaar niet op dezelfde plaats verbouwen.
Oogst
Na ongeveer 8 weken kun je de eerste bonen oogsten. Snij of knip hiervoor de rijpe hulzen er gewoon af. De hulzen groeien steeds weer aan. Na de eerste oogst kun je 2 tot 3 maal per week tot in de herfst nieuwe bonen oogsten.
Sla
Sla, de grote favoriet onder tuiniers! Met zijn grote diversiteit kan je eindeloos veel soorten verbouwen zoals pluksla, kropsla, Romeinse sla, andijvie of rode kool.
Verbouwen
Je kunt sla zelf zaaien of voorgetrokken planten zetten. Zaailingen schieten sneller dan gezaaide sla. In de regel geldt: hoe sneller de sla groeit, hoe intenser de smaak en hoe zachter ze wordt. Bij zaailingen moet de aanzet van de bladeren ongeveer 1 cm boven de aarde zitten. Sla houdt van een losse, humusrijke bodem en van de zon, maar wel niet van te veel warmte. Bij temperaturen boven 15°C kiemt de sla afhankelijk van de soort dus niet! Een tip: laat het zaad in vochtig filterpapier op een koele plek voorweken en in teeltkastjes gemengd met zand voorkiemen.
Verzorgen
- Let erop dat je voldoende water geeft. De grond mag niet te lang droog zijn. Dit kan er namelijk voor zorgen dat de sla schiet.
- Bemest alleen met compost.
- Helaas houden niet alleen mensen, maar ook slakken ervan om sla te eten. Er zijn een aantal mogelijkheden om deze plaaggeesten die de sla opeten te verderven. Enkele van de populairste methoden om slakken af te weren, zijn planthoeden, slakkenhekken en slakkenkorrels.
Oogst
Oogst de sla alleen als het droog is en bij voorkeur als de zon schijnt. Dat vermindert het nitraatgehalte. Afhankelijk van de soort kun je de hele krop sla oogsten, of alleen enkele bladeren plukken.
Zaaikalender
Groente | Tijd | Zaaien | Plaats | Zaaidiepte |
---|---|---|---|---|
Andijvie | mei - juli | direct zaaien | buiten, kweekbak | 0,5 - 1 cm |
Aubergine | februari - maart | kweken in pot/bak | vensterbank, broeikas | 0,5 - 1 cm |
Bonen | mei - juli | direct zaaien | buiten | 3 cm |
Chinese kool | juli - augustus | direct zaaien | buiten | 2 cm |
Courgette | april - mei | kweken in pot, direct zaaien | vensterbank, broeikas, buiten | 3 cm |
Erwten | april - mei | direct zaaien | buiten | 3 cm |
Kool | maart - mei | kweken in bak, direct zaaien | vensterbank, broeikas, kweekbak, buiten | 0,5 - 1 cm |
Kropsla | april - juni | kweken in bak, direct zaaien | vensterbank, broeikas, kweekbak, buiten | 0,5 - 1 cm |
Paprika | februari - maart | kweken in pot/bak | vensterbank, broeikas | 0,5 - 1 cm |
Pompoen | april - mei | kweken in pot, direct zaaien | vensterbank, broeikas, buiten | 3 cm |
Prei | maart - april | direct zaaien | buiten, kweekbak | 2 cm |
Radijs | januari - maart, augustus - september | direct zaaien | buiten, broeikas, kweekbak | 0,5 - 1 cm |
Rode biet | maart - juni | kweken in pot/bak, direct zaaien | vensterbank, broeikas, kweekbak, buiten | 3 cm |
Snijbiet | maart - juni | kweken in pot/bak, direct zaaien | vensterbank, broeikas, kweekbak, buiten | 3 cm |
Spinazie | maart - april | direct zaaien | buiten, kweekbak | 2 cm |
Tomaten | februari - maart | kweken in pot/bak | vensterbank, broeikas | 3 cm |
Ui | maart - april | direct zaaien | buiten, kweekbak | 2 cm |
Veldsla | februari - maart, augustus - oktober | direct zaaien | buiten, kweekbak | 1 cm |
Wortel | maart - juni | direct zaaien | buiten, kweekbak | 2 cm |
Groente zaaien en oogsten in één overzicht
In deze zaai- en oogstkalender geven we in één oogopslag weer wanneer jij aan de slag moet met zaaien of wanneer de oogst rijp is. Let op! sommige planten hebben bescherming tegen de kou nodig tot 'ijsheiligen'. Ijsheiligen is het halfverwege mei, en betekent dat er vanaf die datum geen vorst meer aan de grond kan komen.