Aardappelen poten

Er zijn ontzettend veel verschillende aardappel rassen - meer dan 5.000 wereldwijd. Er zijn vroege en late aardappelen. Aardappelen met een gele, roodachtige of blauwe schil. Vastkokende en kruimige aardappelen.

Zoek de knol die het beste bij jou past!

We hebben 3 populaire rassen voor je op een rijtje gezet:

• Sieglinde is een vastkokend en vroeg aardappelras. Sieglinde is met haar gele schil en krachtige smaak uitermate geschikt als (in de schil) gekookte aardappel. Perfect voor in een aardappelsalade.
• Linda is een vastkokende aardappel. Deze middelvroege consumptieaardappel is geschikt voor gebakken aardappelen, gekookte aardappelen, aardappelgratin of aardappelsalade.
• Mandel is een overwegend vastkokende tot kruimige aardappel. Met de romige smaak heeft Mandel veel liefhebbers van in de schil gekookte aardappelen voor zich gewonnen.

Bij pootaardappelen speelt de grootte overigens nauwelijks een rol. De grootte van de pootaardappel heeft geen invloed op hoe groot of klein de aardappelen van je toekomstige oogst zullen zijn. En grotere pootaardappelen leveren meestal maar weinig meer oogst op.

In principe kun je ook gekiemde consumptieaardappelen planten. Met gewone aardappelen krijg je alleen een veel lagere oogst dan met pootaardappelen. Het loont zich dus om in pootaardappelen te investeren.

De aardappel stelt weinig eisen aan de grond. Zandgrond of zandige en losse leemgrond zijn ideaal. In grond die gevoelig is voor ophoping van water kun je zand of compost verwerken. Dan is de grond ook klaar voor de aardappel.

In het jaar vóór de oogst, maar uiterlijk in maart, kun je de grond voor de aardappelen voorbereiden: verrijk de grond met rijpe compost. Het voorwerk is belangrijk, want de aardappel is niet zo dol op overbemesting.

Wanneer de juiste tijd is om aardappelen te planten hangt af van 2 factoren:

• Het aardappel ras dat je wil planten.
• De buitentemperatuur.

Met een milde buitentemperatuur kun je vaak al begin april beginnen met het planten van aardappelen. Met een koelere buitentemperatuur is het de moeite waard te wachten tot begin mei.

Zorg er bij het planten van aardappelen voor dat ze de juiste buren hebben: aardappelen doen het bijvoorbeeld uitstekend met spinazie, koolrabi, tuinbonen, maïs en andere koolsoorten in de directe omgeving.

De juiste plantafstand voor aardappelen

Maak de grond los en span een touwtje, want aardappelen worden in rijen geplant. Maak met een tuinhak een plantgeul van ongeveer 10-20 cm diep. Nu kun je de aardappelen planten met de ogen of uitlopers naar boven gericht.

Daarbij is de afstand van belang:

Let erop dat de afstand tussen de aardappelen ongeveer 35 cm is. Er moet ongeveer 50 cm ruimte tussen de rijen blijven. Je kunt compost toevoegen aan de plantgeul en deze vervolgens sluiten met een tuinhak.

Als je te weinig pootaardappelen hebt, kun je ook halve pootaardappelen planten. Hierbij is het wel belangrijk dat beide helften veel ogen en kiemen hebben.

Zodra de aardappelen geplant zijn en de uitlopers na enkele weken ongeveer 20 cm hoog zijn, kan je de aardappelen aanaarden. Dat doe je zo:

• Gooi aarde op de aardappelplanten, zodat ongeveer de helft van de plant bedekt is. Er ontstaat een kleine dam.
• Voor het aanaarden kun je een aanaardploeg of een schep gebruiken.
• Herhaal het aanaarden elke 2-3 weken en verwijder onkruid direct als het verschijnt.

Waarom aanaarden? Het antwoord is: voor een grotere oogst!

Door het aanaarden ontstaan er meer wortels en dus ook meer aardappelen. En een tweede belangrijke reden: als de dochterknollen uit de grond groeien, lopen de aardappelen het risico groen en oneetbaar te worden.

Vergeet in droge jaren niet om de aardappelen water te geven!

Bij de teelt van aardappelen op het balkon gelden in principe dezelfde regels als in een bed. Het is echter moeilijk om in de pot aan te aarden. Doe het daarom als volgt: zodra de geplante aardappel ongeveer 10 cm lange uitlopers heeft, hoop je de grond op tot alleen de toppen van de bladeren nog zichtbaar zijn. Herhaal dit als de aardappelplant weer gegroeid is.

Wees wel wat voorzichtiger met water geven op het balkon: er kan snel een ophoping van water in de pot ontstaan. Geef daarom niet te vaak water.

Een ander alternatief voor het balkon, het terras of in een kleine tuin: aardappelen telen in een plantenzak. Dit bespaart ruimte en vooral het oogsten van de aardappelen gaat snel.

Als plantenzak is vrijwel elke zak van een sterker plastic weefsel geschikt, zoals een klassieke tuintas, die in verschillende maten verkrijgbaar is. Hoe donkerdere kleur de zak heeft, hoe beter. Dat zorgt ervoor dat je plantenzak opwarmt in de zon.

De eerste bladeren van je aardappelplant worden geel. Enkele dagen later verschijnen er bruine of grijze vlekken en plotseling verspreidt zich een witgrijze schimmelplek aan de onderkant van het blad. Binnen enkele dagen sterft het hele blad af. Dit klinkt niet alleen als een nachtmerrie, het is er ook een: je aardappelplanten hebben een ziekte. En in het ergste geval de aardappelziekte.

De veroorzaker van de aardappelziekte is Phytophthora infestans, een schimmel.

Deze schimmel houdt van vochtigheid. Je moet je aardappelplanten vanaf eind juni goed in de gaten houden, vooral na dagen met veel regen. Bij de eerste tekenen moet je meteen ingrijpen.

Aardappelziekte voorkomen

Om aardappelziekte te voorkomen, kun je preventieve maatregelen nemen.

• Kies een robuust aardappelras.
• Zet de aardappelplanten niet te dicht op elkaar en leg de rijen in de hoofdwindrichting. Zo kunnen de aardappelplanten na een regenbui snel drogen.
• Als je je aardappelen water moet geven, doe dat dan 's morgens. Zo kunnen ze overdag goed opdrogen.
• Sproei regelmatig heermoes- en lecithine preparaten op de bladeren, bij voorkeur afwisselend. Let erop dat je de onderkant ook besproeit.
• Als er een langere regenperiode op komst is, kun je ook preventief koper sproeien. Dit is een biologisch bestrijdingsmiddel, maar mag slechts met mate worden gebruikt.
• Plant je aardappelen niet direct naast tomaten. Helaas zijn ook tomaten gevoelig voor de schimmel en kunnen zij door aardappelen worden besmet (maar omgekeerd niet).

Aardappelziekte bestrijden

Dreigt een natte zomer roet in het eten te gooien van je aardappeloogst? Je kunt aardappelziekte bestrijden, maar je moet zo snel mogelijk handelen.

• Als je de eerste tekenen van aardappelziekte op je aardappelen ziet, moet je onmiddellijk alle aangetaste bladeren afsnijden. Belangrijk: gooi de bladeren bij het huisvuil. Gooi de aangetaste aardappelplanten niet op je composthoop. De sporen van de schimmel kunnen daar jaren overleven.
• Als slechts één plant de eerste tekenen van aardappelziekte vertoont, verwijder deze dan volledig om de overige aardappelplanten te beschermen.
• Als de aardappelziekte zich toch blijft verspreiden of als de aantasting al ver gevorderd is, moet je een plantenbeschermingsmiddel gebruiken. Er zijn speciale bestrijdingsmiddelen voor groenteplanten met de werkzame stoffen azoxystrobin of propamocarb/fluopicolide. Wissel de werkzame stoffen af als ze meermaals worden gebruikt, zodat er geen resistentie ontstaat.

Als de lente ontwaakt, doet de coloradokever dat ook. Vanaf een temperatuur van ongeveer 15 °C worden de overwinterende kevers actief en levendig.

Een paar tips om ervoor te zorgen dat de coloradokever geen plaag voor jou wordt:

• Controleer je aardappelplanten regelmatig op volwassen kevers. Als je ze vindt, haal ze weg en vernietig ze.
• Het is bijna onmogelijk om alle kevers te vangen voordat ze eieren hebben gelegd. Daarom is de volgende behandelingsstap belangrijk: zodra er een zichtbare hoeveelheid gulzige larven te zien is, bestrijd je deze met een biologisch plantenbeschermingsmiddel op basis van neemolie. Als er na 10-14 dagen nog steeds veel larven op je aardappelplanten rondlopen, kun je de behandeling herhalen.
• De volgende generatie kevers volgt enige tijd later. Deze kun je weer verwijderen.
• Als er nog een paar coloradokevers aan de bladeren van je planten knagen, is de schade meestal beperkt - je zult nog steeds een goede oogst aardappelen hebben. Als je slechts eenmaal met neemolie hebt gespoten, kun je deze opnieuw gebruiken als er een overeenkomstige larvenplaag is.

De vuistregel bij het oogsten van aardappelen is vrij eenvoudig:

Je kunt de aardappelen ongeveer 3 maanden na het planten oogsten.

Dit is het moment waarop de aardappel in een rustfase komt. Je kunt dit herkennen als de bladeren verwelken en geelbruin worden.

Wil je aardappelen langer opslaan? Laat de aardappelen na de oogst dan nog een paar uur drogen in de zon. Was ze niet af! Verwijder knollen met vreemde ingezakte plekken, verkleuringen of beschadigingen. Het is het beste om deze direct te gebruiken voor gebakken aardappelen, gekookte aardappelen of friet.

Tips voor het opslaan van aardappelen:

• Aardappelen houden van een donkere en koele opslagplaats. Een ideale opslagtemperatuur is 4-6 °C. Warmere temperaturen bevorderen de kieming, terwijl koudere temperaturen ervoor zorgen dat het zetmeel wordt omgezet in suiker.
• Juten of linnen zakken, een houten kist of een rieten mand zijn geschikt om de aardappelen in te bewaren. Het is belangrijk dat er lucht bij de knollen komt.
• Je kunt de aardappelen afdekken met krantenpapier, zodat ze niet te veel vocht verliezen.
• Controleer je aardappelen regelmatig en verwijder rotte exemplaren direct.